ESPGHAN Celiac Hastalığının (CH) genetik olarak duyarlı bireylerde gluten ve ilişkili prolaminlerle oluşan çeşitli kliniklerde görülebilen ciddi bir enteropati olduğunu tanımlayarak tanı kriterlerini yeniden gözden geçirdi ve otoimmünite (spesifik ak.lar) ile güçlü genetik yatkınlığın (HLA-DQ2 ve HLADQ8) tanıda biyopsinin önüne geçebileceğini vurguladı.
Transglutaminaz tip-2(TG2) ve endomisyal (EMA) antikorların varlığı ile beraber HLA-DQ2 ve HLA-DQ8 doku antijenlerinin varlığı ve klinik bulguların birleştirilmesi ile çok şüpheli durumlar dışında biyopsi önerilmemektedir. Çünkü biyopsi de invaziv bir girişimdir, yama tarzında alınan örnek hastalıklı dokuya denk gelmeyebilir ve sonuç değerlendiren kişinin tecrübesi ile yakından ilişkilidir. Arcives of Disease in Childhood 2012;97(5)393-394
Tipik gastrointestinal bulgular dışında hangi hallerde akla CH gelmelidir ve araştırılmalıdır? (Delphi yöntemi)-ESPHGAN
- Çocuk ve adölesanlarda başka nedenlerle açıklanamayan GİS semptomlarında,açıklanamayan yavaş büyümede,gecikmiş pubertede,demir eksikliği anemisinde, kronik abdominal ağrıda, konstipasyonda, reKüren aftöz stomatitlerde, anormal karaciğer enzim yüksekliklerinde
- Asemptomatik bile olsalar CH için artmış risk taşıyan tip1DM, Down Sendromu, Otoimmün Tiroid Hastalığı, Turner Sendromu, Williams Sendromu, selektif IgA eksikliği ve otoimmün karaciğer hastalığı olanlar
- HLA-DQ2 ve HLA-DQ8 tiplendirmesi; tanısı kesin olmayan CH.da; yani incebarsak biyopsisinde minimal değişiklik ve – antikorlar olduğunda tanıyı kesinleştirmek için uygulanmalıdır.
- Uzun zamandır anti-gliadin test özellikle 2 yaş altı tavsiye edilmemektedir.
Antikor ölçümü CH şüphesi olanda en güvenilir testtir ancak doğru sonuç için hastanın yeteri kadar glutenle beslenmesi gerekir. Negatif test çok anlamlıdır. Selektif IGA eksikliği olanlarda TGIgG2 bakılmalıdır.Transglutaminaz doku antijeninin normalin 10 katı kadar yükseldiği durumlarda hemen EMA (2 kez bakılır) ve HLA tiplendirmesi ile tanı kesinleştirilir ve bu gibi durumlarda biyopsiye gerek duyulmaz. Glutensiz diyet ile hastalar belli aralarla klinik açıdan değerlendirilir ve 12 ay sonra serolojik testlerin negatifleşmesi beklenir.
